Ngày 14/ 11 hàng năm được Liên hiệp quốc và Tổ chức Y tế thế giới chọn làm Ngày Đái tháo đường thế giới để kỷ niệm ngày sinh F. Banting, người cùng với Charles Best, phát minh ra insulin năm 1922 – loại thuốc đái tháo đường cứu mạng hàng trăm triệu người.
Trong vài chục năm trở lại đây, tiểu đường đang là một trong mười nguyên nhân chính gây tử vong hàng đầu ở hầu hết các quốc gia trên thế giới; theo thống kê của Liên đoàn Tiểu đường thế giới, tiểu đường đã cướp đi mạng sống của 4,6 triệu người mỗi năm; nếu tính trung bình thì cứ 7 giây, trên thế giới lại có một người chết vì căn bệnh này; ngoài ra, bệnh tiểu đường còn để lại gánh nặng đối với bản thân người bệnh và cho xã hội trên nhiều phương diện (cả về mặt vật chất lẫn tinh thần); Việt Nam không phải là quốc gia có tỷ lệ bệnh tiểu đường lớn nhất thế giới, nhưng bệnh tiểu đường ở Việt Nam phát triển nhanh nhất thế giới. Một thực tế cho thấy, những người mắc bệnh tiểu đường ở nước ta đang có xu hướng trẻ hóa, thường ở độ tuổi từ 30-65, cá biệt có bệnh nhân tiểu đường dưới 10 tuổi.
Tiểu đường được coi là một căn bệnh “giết người thầm lặng”, gây tỉ lệ tử vong cao như ung thư hay HIV; những nguy hiểm mà tiểu đường gây ra cho người bệnh không thể hiện rõ ràng và ngay lập tức mà mang tính chất “âm ỉ”, đến khi thấy rõ triệu chứng thì đã quá muộn. Bệnh tiểu đường, là một nhóm bệnh chuyển hoá đặc trưng bởi tình trạng tăng đường huyết do hậu quả của thiếu insulin; tình trạng tăng đường huyết lâu dài sẽ gây ra nhiều rối loạn chức năng ở các cơ quan, đặc biệt là các mạch máu lớn và mạch máu nhỏ. Dù tiểu đường là một căn bệnh được xếp vào hàng nguy hiểm, nhưng nhiều người bệnh lại rất thờ ơ, thậm chí còn coi thường căn bệnh này; một minh chứng cho vấn đề này là: “2/3 số người mắc bệnh tiểu đường, không biết mình mắc bệnh”.
Hiện nay, với nền y học hiện đại, dù tiểu đường vẫn “chưa thể chữa khỏi hoàn toàn” nhưng nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách có thể làm giảm rất nhiều những biến chứng đáng tiếc cho người bệnh và giúp họ có cuộc sống thoải mái hơn khi “sống chung” với căn bệnh này, những dấu hiệu sau là những triệu chứng sớm của tiểu đường mà mọi người cần lưu ý: Khát nước và đi tiểu nhiều lần trong ngày (nếu đổ ra lon theo dõi, thì “Kiến” sẽ tập trung nhiều); thường có cảm giác đói cồn cào; giảm thị lực; giảm cân nhanh; mệt mỏi, đau đầu; vết thương ở chân, tay lâu lành; khi ấy, các xét nghiệm chẩn đoán tiểu đường nên được lập lại để xác định chẩn đoán, trừ trường hợp đã quá rõ khi có những triệu chứng tăng đường huyết kinh điển.
Thông thường, những hậu quả khủng khiếp nhất mà người bị tiểu đường gặp phải đến trực tiếp từ những biến chứng nguy hiểm mà căn bệnh này gây ra; tổn thương thần kinh ngoại vi là biến chứng thường thấy nhất ở bệnh nhân tiểu đường, trong đó biểu hiện ở chân là nghiêm trọng hơn cả, như: khô da, nứt nẻ, chai chân, lở loét, sưng phù và điều trị lâu khỏi,… dễ dẫn đến nhiễm trùng, hoại tử; các bệnh về mắt như giảm thị lực, đục thủy tinh thể, quáng gà, mù lòa,... cũng là các biến chứng thường gặp (do lượng đường huyết trong mạch máu cao, làm những mạch máu nhỏ tại võng mạc mắt bị nghẽn); riêng những người cao tuổi mắc tiểu đường thường có nguy cơ cao mắc các bệnh về tim mạch, mỡ máu và đột quỵ, rất dễ gây tử vong; bệnh nhân tiểu đường cũng rất dễ bị nhiễm trùng và có thể bị nhiễm trùng ở bất cứ bộ phận nào, điển hình như: răng miệng, lợi, nhiễm trùng da gây mụn nhọt, nấm, nhiễm trùng đường tiểu, bàng quang, thận,.. một hậu quả nghiêm trọng phổ biến ở các bệnh nhân tiểu đường là phải tháo khớp chi dưới (còn gọi là hiện tượng Đoản chi do hoại tử) để bảo toàn tính mạng...
Chính vì những biến chứng nguy hiểm nêu trên, mà tiểu đường được coi là căn bệnh “gặm mòn” sức khỏe của con người thầm lặng; đồng thời, nếu người bệnh không có ý thức tránh xa rượu, bia, thuốc lá thì rủi ro mắc các biến chứng càng cao; đa số người mắc tiểu đường hiện nay đều cố gắng kiểm soát lượng đường trong máu thông qua ăn uống, luyện tập thể dục hàng ngày và dùng thuốc điều trị. Việc này có thể hạn chế phần nào sự có mặt của các biến chứng không mong muốn, nhưng chế độ ăn uống kiêng khem khắt khe cũng gây khó khăn cho không ít người bệnh như thường xuyên có cảm giác đói, mệt mỏi do thiếu chất, sức khỏe và sức đề kháng suy giảm…
Hưởng ứng Ngày Thế giới phòng, chống Đái tháo đường 14/11, Trung tâm Y tế huyện Đăk Glei phối hợp với Trạm Y tế các xã, thị trấn tổ chức tuyên truyền cho người dân tại 12 thôn trên địa bàn huyện với 437 người tham gia, nhằm kêu gọi mọi người cùng nâng cao nhận thức về bệnh Đái tháo đường. Đặc biệt, khuyến cáo người dân hãy xét nghiệm đường huyết 1 lần/năm để sớm phát hiện bệnh và điều trị kịp thời. Người mắc bệnh Đái tháo đường cần tuân thủ chế độ dinh dưỡng ăn uống cân đối và hợp lý (ăn uống tiết chế); uống thuốc đều đặn, xét nghiệm theo dõi đường huyết thường xuyên, ghi chép các chỉ số đường huyết cẩn thận, biết cách theo dõi và điều trị các biến chứng của đái tháo đường một cách hiệu quả.
Một số hình ảnh truyền thông tại thôn




Thực hiện: Bùi Văn Nội
Trung tâm Y tế Đăk Glei