Thời gian gần đây cụm từ “Tinh gọn bộ máy”, “tinh giản biên chế”, “sát nhập đơn vị hành chính”, “vận động nghỉ hưu trước tuổi”… đã tác động và ảnh hưởng đến tinh thần và tư tưởng của không ít cán bộ, đảng viên và nhân dân, đây là một phản ứng tâm lý tự nhiên không tránh khỏi. Tuy nhiên để hướng tới kỷ nguyên vươn mình của dân tộc theo như lời của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm thì chúng ta bắt buộc phải thực hiện cuộc cách mạng này trong tâm thế “vừa chạy vừa xếp hàng”.
Tổng Bí thư Tô Lâm chủ trì Phiên họp thứ nhất Ban Chỉ đạo Trung ương về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả (Ảnh trên Internet)
Chủ trương và chính sách của Đảng về tinh gọn bộ máy hành chính nhà nước chưa thời điểm nào gấp rút và mang tính quyết tâm chính trị cao như thời điểm hiện tại. Người dân đã đặt ra những câu hỏi và trách nhiệm của cán bộ, đảng viên phải trả lời cho sao cho hợp ý Đảng và lòng dân.
Từ khi lập quốc đến nay đất nước ta đã trải qua cơ bản 10 cuộc cải cách, đổi mới lớn. Cuộc cải cách gần đây nhất (Phong trào Duy Tân (Đổi mới) đầu thế kỷ XX cho đến nay cũng đã 120 năm kể từ đó chưa có một cuộc “trùng tu” đất nước nào được thực hiện một cách bài bàn. Nguyên nhân chính do đất nước phải chịu nhiều tổn thất trong 117 năm chiến tranh chống Thực dân Pháp và Đế quốc Mỹ (gần tám triệu người Việt Nam bị chết và bị thương tật, thiệt hại hàng tỷ đô la) và tâm lý ngại thay đổi. Tuy nhiên sau khi hòa bình được lập lại dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam đất nước đã phát triển và đạt những thành tựu to lớn. Theo Cục thống kê Việt Nam Quy mô GDP theo giá hiện hành năm 2024 ước đạt 11.511,9 nghìn tỷ đồng, tương đương 476,3 tỷ USD, là nền kinh tế đứng thứ 33/177 trên thế giới, đời sống nhân dân được cải thiện nhiều mặt. Tạm thời gác lại những kết quả lạc quan trên, trở lại với hiện tại, đất nước ta vẫn còn nhiều vấn đề kìm hãm sự phát triển, tốc độ tăng tưởng chưa tương xứng với tiềm năng (GDP bình quân đầu người của Việt Nam năm 2024 đứng thứ 6 trong khu vực Đông Nam Á, so với nước đứng đầu Singapore 4.620$/88.450$, thấp hơn 19 lần, trong khi đó diện tích Việt Nam gấp 450 lần và dân số gấp 17 lần so với Singapore).
Nhận thức sâu sắc vấn đề cản trở sự phát triển và để “hóa rồng” đất nước. Ngay từ những tháng cuối năm 2024 đầu năm 2025. Đảng ta đã chỉ đạo quyết liệt toàn hệ thống chính trị bước vào “Cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy Chính phủ”. Phát súng đầu tiên là "Bộ Công an đã giải thể 694 cơ quan Công an cấp huyện, kèm theo đó là 5.916 Đội thuộc cấp huyện”, cho đến thời điểm hiện tại lực lượng Công an nhân dân vẫn hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ Đảng và nhân dân giao phó, là điển hình cho các đơn vị khác tham khảo.
Tinh gọn bộ máy nhà nước có thể hiểu là quá trình cải cách nhằm giảm thiểu quy mô, số lượng các cơ quan, tổ chức hành chính nhà nước, đơn giản hóa các thủ tục hành chính, nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của bộ máy nhà nước. Theo Bộ Tài chính cho biết 70% thu ngân sách để trả lương, phụ cấp duy trì hoạt động cho bộ máy hành chính, 30% ngân sách cho đầu tư phát triển, an ninh - quốc phòng, năm 2024 nợ công của Việt Nam khoảng 36-37% GDP (tương đương 4-4,1 triệu tỷ đồng). Những con số trên nói ra nhiều thực tế đáng lo ngại cho một quốc gia đang phát triển, nếu không thay đổi lúc này chắc chắn không thoát khỏi sự tụt hậu về kinh tế, mất ổn định chính trị, chịu sự can thiệp và lệ thuộc vào nước ngoài. Đảng đã nhận ra thời điểm sắp xếp lại bộ máy để “tinh - gọn - hiệu quả - hiệu lực” tạo đà bứt phá về kinh tế cải thiện an sinh xã hội, nâng cao đời sống nhân dân theo đúng như lời chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm “Đây là thời cơ vàng để sắp xếp tinh gọn bộ máy”.
Bên cạnh những ý kiến tích cực, ủng hộ, hoan nghênh trước động thái dứt khoát, quyết tâm cao của Đảng và Chính phủ thì hiện nay các thế lực thù địch gia tăng hoạt động chống phá trên nhiều mặt trận. Đặc biệt lợi dụng môi trường mạng xã hội phát triển ở Việt Nam (theo thống kế năm 2024, Việt Nam có 78,44 triệu người dùng internet, với tỷ lệ tiếp cận internet đạt 79,1%, các thế lực thù địch chống phá đã đăng tải nhiều bài phân tích, lập luận trái chiều, nêu ra những luận điểm xuyên tạc, công kích về những việc làm vừa qua của Đảng và Chính phủ. Đáng lo ngại hơn trong nội bộ đã xuất hiện một số ít cán bộ, đảng viên có các biểu hiện của “tự diễn biến, tự chuyển hóa” trong tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống và phát ngôn, họ cho rằng tinh giản, sát nhập là để “triệt hạ đối thủ chính trị”, “kiếm củi đưa và lò”, “việc tinh giản biên chế ở Việt Nam không đem lại hiệu quả mà chỉ là gây tốn kém tiền bạc, ngân sách; cơ cấu bộ máy Nhà nước nói là tinh gọn nhưng không thay đổi mà chỉ chuyển người từ chỗ này sang chỗ khác, gây tốn kém, phức tạp; tinh giản biên chế là đấu đá quyền lực…họ cố tình đánh tráo khái niệm giữa “Đổi mới chính trị, hệ thống chính trị” với “Thay đổi chế độ chính trị”…!. Ngoài ra chúng gia tăng các hoạt động lôi kéo, chia rẽ khối đại đoàn kết dân tộc, kích động nhân dân tham gia biểu tình phản đối các dự thảo Luật, chủ trương sát nhập tỉnh, xã, việc thực hiện các chính sách an sinh xã hội của nhà nước, âm mưu cách mạng màu, chuyển đổi chế độ, yêu sách về đa đảng, tư tưởng li khai, thành lập các khu tự trị nhằm xóa bỏ vai trò và sự lãnh đạo của Đảng cộng sản Việt Nam.
Những âm mưu, luận điệu xuyên tạc trên nếu không được cơ quan chức năng xử lý tất yếu sẽ dẫn đến sự thất bại của cuộc “cách mạng tinh gọn bộ máy hành chính” mà Đảng phát động. Vì vậy thời gian sắp tới chúng ta phải có sự chuẩn bị chu đáo nhận diện và giải quyết với những khó khăn đặt ra phía trước.
Đảng, Chính phủ đã chỉ đạo triển khai nhiều văn bản, hướng dẫn để thực hiện thắng lợi cho cuộc cách mạng tinh gọn, sắp xếp bộ máy hành chính với phương châm “vừa chạy vừa xếp hàng” cùng với quyết tâm cao và sự đồng lòng của nhân dân chắc chắn dân tộc ta sẽ dành thắng lợi vẻ vang. Muốn làm được điều đó cần nhận diện những khó khăn và hành động của chúng ta như sau:
Thứ nhất: Tinh giản bộ máy nào? Tinh giảm cá nhân ai? Tiêu chí, căn cứ, lộ trình, chế độ để tinh giản?... rất nhiều các câu hỏi được đặt ra vì thế Đảng, Chính phủ chỉ đạo hệ thống chính trị tham mưu tốt thực hiện đúng, không nóng vội, đốt cháy giai đoạn hay chủ quan, duy ý chí mà phải công tâm, dân chủ, khách quan, đánh giá nhận xét đúng và trúng đối tượng được tinh giảm. Đặc biệt lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của nhân dân, điều chỉnh những quy định chưa sát với thực tiễn. Tinh gọn sát nhập không được gây ra sự đổ vỡ không thể khắc phục trong hệ thống quản lý nước. Tăng cường sự đoàn kết nội bộ không để sơ hở, thiếu sót cho các thế lực phản động trong và ngoài nước có cơ hội xuyên tạc chủ trương, chia rẽ khối đại đoàn kết dân tộc.
Thứ hai: Bản thân đối tượng được tinh giản phải vượt qua “rào cản tâm lý”, sự lo ngại mất vị trí, quyền lợi, hoặc cảm giác bất an trước thay đổi lớn, phát huy tinh thần nêu gương sẵn sàng hy sinh lợi ích cá nhân, lợi ích địa phương vì lợi ích của tập thể và quốc gia dân tộc. Có lập trường vững vàng tin tưởng tuyệt đối và sự lãnh đạo của Đảng và Chính phủ, không hoang mang, giao động trước các hoạt động tuyên truyền chống phá đấu tranh chống lại những biểu hiện “tự diễn biến, tự chuyển hóa” trong lời nói và hành động, chủ động ổn định cuộc sống, thu nhập để kịp thời thích nghi với môi trường và công việc mới.
Thứ ba: Các cơ quan chuyên môn như Ban Tuyên giáo và Dân vận, Báo chí, Đài truyền thanh, truyền hình….các địa phương tăng cường sản xuất, đăng tải các bài, tin, phóng sự, nghiên cứu khoa học, bình luận chuyên sâu để tuyên truyền sâu rộng cho cán bộ, đảng viên và nhân dân về chủ trương đúng đắn, khoa học về tinh gọn bộ máy hành chính. Qua đó nâng cao uy tín của Đảng, nâng cao nhận thức của người dân góp phần quan trọng cho sự thành công chung của đất nước.
Thứ tư: Mỗi cán bộ, đảng viên phải là người đầu tàu gương mẫu đi đầu trong các phong trào, tham gia đầy đủ việc học tập nghiên cứu các Nghị quyết của Đảng đặc biệt Nghị quyết 18-NQ/TW năm 2017 về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả để tuyên truyền cho người dân hiểu, hửng ứng. Mỗi cán bộ, đảng viên và nhân phải là chiến sỹ trên mặt trận tinh giản bộ máy, tinh giảm con người.
Thứ năm: Tuyệt đối không để xảy ra tình trạng tiêu cực, lợi dụng sắp xếp tổ chức bộ máy, tinh giản biên chế để tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, nhất là trong bố trí, sắp xếp cán bộ, sử dụng vốn ngân sách nhà nước, quản lý sử dụng trụ sở, tài sản, trang thiết bị, phương tiện làm việc. Không nóng vội mà tinh gọn tràn lan, không đúng đối tượng gây bất bình, chia rẽ trong tổ chức cơ quan, địa phương. Người tinh giảm phải là cán bộ thừa, không đảm bảo tiêu chuẩn, người ở lại phải là người có đủ đức, đủ tài, đủ năng lực và trình độ chuyên môn đáp ứng tốt yêu cầu nhiệm vụ công tác.
Thứ sáu: Quá trình thực hiện không để đứt quãng trong hoạt động quản lý nhà nước, tập trung bồi dưỡng, đào tạo nguồn nhân lực đáp ứng nhu cầu chuyển đổi số, có cơ chế đặc thù thu hút nhân tài vào môi trường nhà nước phát huy sức mạnh công nghệ, cắt giảm thủ tục hành chính, thời gian, chi phí cho người dân.
Với những sáng tạo trong đường lối lãnh đạo của Đảng, sự linh hoạt, điều chỉnh kịp thời về cơ chế, chính sách của Chính phủ và sự tiến bộ trong nhận thức và hành động của cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân, chúng ta tin tưởng rằng sẽ thực hiện thành công mục tiêu tinh gọn, góp phần xây dựng bộ máy của hệ thống chính trị ngày càng trong sạch, vững mạnh, hoạt động hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh để đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên phát triển và thịnh vượng./.
T/h: Y Đông