Tư tưởng Hồ Chí Minh về đối ngoại là một bộ phận quan trọng trong hệ thống tư tưởng của Người, thể hiện tầm nhìn chiến lược, tư duy độc lập và nhân văn sâu sắc. Đó là sự kết tinh giữa lý luận và thực tiễn cách mạng, giữa truyền thống dân tộc với tinh hoa nhân loại, tạo nên nền tảng vững chắc cho đường lối đối ngoại của Đảng và Nhà nước ta. Trong bối cảnh hiện nay, tư tưởng đối ngoại của Người vẫn giữ nguyên giá trị, là kim chỉ nam để Đảng ta hoạch định chính sách đối ngoại phù hợp với tình hình đất nước và thế giới. Văn kiện Đại hội XIII của Đảng là minh chứng rõ nét cho sự kế thừa và phát triển tư tưởng ấy một cách sáng tạo.
Bác Hồ trong công tác đối ngoại. ảnh: internet
Trọng tâm tư tưởng đối ngoại của Chủ tịch Hồ Chí Minh là giữ vững độc lập, tự chủ. Người luôn nhấn mạnh rằng chỉ khi nào đất nước thật sự độc lập thì mới có thể làm bạn bình đẳng với các quốc gia khác, không bị chi phối bởi bất kỳ thế lực nào. Song song với đó, Người đề cao việc kết hợp giữa nội lực với ngoại lực, giữa sức mạnh dân tộc và sức mạnh thời đại. Theo Người, phải phát huy nội lực làm nền tảng, đồng thời tranh thủ sự ủng hộ của nhân dân tiến bộ trên thế giới để phục vụ sự nghiệp cách mạng.
Một điểm nổi bật khác trong tư tưởng Hồ Chí Minh là tinh thần yêu chuộng hòa bình và chủ trương “thêm bạn, bớt thù”. Người luôn phân biệt rõ ràng giữa chính quyền xâm lược và nhân dân các nước, từ đó tìm kiếm những người bạn mới, mở rộng mặt trận ngoại giao, xây dựng thế trận quốc tế rộng rãi vì hòa bình và công lý. Trên cơ sở đó, Người chủ trương thiết lập quan hệ hữu nghị với tất cả các nước, miễn là các bên tôn trọng độc lập, chủ quyền và cùng mong muốn hợp tác.
Đặc biệt, Hồ Chí Minh luôn linh hoạt trong ứng xử ngoại giao, nhưng đồng thời rất kiên định về nguyên tắc. Quan điểm “Dĩ bất biến, ứng vạn biến” của Người là sự kết hợp hài hòa giữa kiên định lập trường với linh hoạt trong sách lược, nhằm bảo đảm lợi ích quốc gia, dân tộc trong mọi tình huống.
Kế thừa tư tưởng Hồ Chí Minh, Văn kiện Đại hội XIII của Đảng đã hoạch định đường lối đối ngoại toàn diện, hiện đại, phù hợp với yêu cầu phát triển đất nước trong giai đoạn mới. Trước hết, Đảng ta tiếp tục khẳng định đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hợp tác và phát triển; đồng thời đẩy mạnh đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ quốc tế. Chủ trương này là sự phát triển trực tiếp từ tư tưởng của Bác, vừa thể hiện bản lĩnh dân tộc, vừa mở rộng không gian hợp tác và hội nhập.
Bên cạnh đó, Đại hội XIII nhấn mạnh việc kết hợp chặt chẽ giữa sức mạnh dân tộc và sức mạnh thời đại, coi đây là động lực quan trọng để nâng cao vị thế quốc gia. Đảng xác định rõ vai trò tiên phong của công tác đối ngoại trong việc giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để phát triển đất nước, đồng thời nâng cao uy tín và ảnh hưởng của Việt Nam trên trường quốc tế.
Một điểm nhấn quan trọng trong tư duy đối ngoại hiện đại là việc xác định lợi ích quốc gia - dân tộc là mục tiêu tối thượng. Văn kiện Đại hội XIII thể hiện rõ lập trường kiên định bảo vệ lợi ích quốc gia trên cơ sở luật pháp quốc tế, đồng thời chủ động và tích cực tham gia các cơ chế đa phương, góp phần định hình luật chơi toàn cầu, tạo thế đan xen lợi ích và tăng cường độ tin cậy chiến lược với các đối tác.
Tóm lại, tư tưởng đối ngoại của Chủ tịch Hồ Chí Minh là nền tảng vững chắc cho đường lối đối ngoại của Đảng ta trong thời đại mới. Văn kiện Đại hội XIII không chỉ kế thừa sâu sắc di sản tư tưởng của Người, mà còn thể hiện tinh thần đổi mới, thích ứng linh hoạt với bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế sâu rộng. Nhờ đó, công tác đối ngoại của Việt Nam ngày càng phát huy vai trò tiên phong trong việc bảo vệ lợi ích quốc gia và nâng tầm vị thế đất nước trên thế giới.
Thực hiện: Nguyễn Tú